• وضعیت بازار کار رشته‌های مترجمی زبان‌های خارجی
آنچه در خصوص وضعیت شغلی رشته‌های زبان‌های خارجی قابل بیان است به قرار زیر است:
1-امکان تدریس این رشته‌ها در مراکز آموزشی دولتی و خصوصی بخشی از بازار کار این رشته‌ها را فراهم آورده است.
2-کار مترجمی این رشته‌ها در صورتی که گرایش مترجمی را انتخاب کرده باشید موقعیت مناسبی را برای شما فراهم می‌کند.
3-وزارت امور خارجه به عنوان اصلی‌ترین مرکز جذب دانشجویان فارغ‌التحصیل دانشکده‌های زبان سراسر کشور محسوب می‌شود و تعامل بین دانشکده زبان‌های خارجی با وزارت خارجه گرچه در شکل ایده‌آل خود قرار ندارد ولی در آینده نه چندان دور این ارتباط به نحو مطلوبی شکل خواهد گرفت.
4-بازار کار رشته‌های مترجمی زبان‌های خارجی ارتباط مستقیمی با خارجیان و کار در خارج از کشور دارد و این نحو ارتباط می‌تواند در این بخش‌ها صورت پذیرد.
5- در بخش فرهنگ: ارتباطات و رفت و آمدهایی که در اثر برگزاری سمینارها، جشنواره‌ها، نمایشگاه‌ها و مانند آن برگزار می‌شود فضای مناسبی برای استفاده از دانش آموختگان این رشته هاست.
6- رونق بازار ترجمه آثار خارجی در اثر حمایت‌های بخش دولتی و خصوصی می‌تواند اشتغال مناسبی باشد برای تحصیل کردگان این رشته‌ها.
7- در بخش صنعت: رفت و آمد در بخش صنعت و بازرگانی و به طور عموم در حوزه اقتصاد بسیار گسترده است و حضور مترجمان در کارخانه‌ها، ادارات و وزارتخانه‌ها برای ارتباط با بخش‌های خصوصی و دولتی کشورهای خارجی بخش وسیع و مهمی است برای جذب دانش‌آموختگان رشته‌های زبان خارجی.
8- استفاده از اینترنت و منابع خارجی در بخش های خصوصی و دولتی و ارتباط آنها با دنیای خارج بسیار گسترده شده و دانستن زبان خارجی و تسلط بر یک زبان به نحوی که بتوان مخاطب را جذب نمود موقعیت خوبی را فراهم نموده است.
دانشجوی خوب گرایش مترجمی می تواند یک فارغ التحصیل موفق باشد و در نتیجه فرصت های شغلی زیادی را دارد. برای مثال می تواند جذب صدا وسیما، خبرگزاری ها، وزارت جهادکشاورزی و وزارت امورخارجه شده و یا در سازمانها و موسسات خصوصی که با خارج از کشور ارتباط دارند و نیازمند مترجم هستند، فعالیت کند. یک فارغ التحصیل ادبیات انگلیسی نیز می توانددر حوزه کاری خود به ترجمه بپردازد یعنی متون ادبی از جمله داستان یا شعر را ترجمه کند.
در پایان آنچه مهم است ذکر این نکته است که وسعت بازار کار هر یک از زبان‌های خارجی متفاوت است. مطمئناً مترجمی زبان انگلیسی به جهان فراگیری آن در جهان نسبت به رشته‌های دیگر زبان کارآمدتر و داشتن شغلی مناسب برای این رشته در دسترس‌تر است.
استانداردهای رسیدن به یک شغل توسط دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه ها به ویژه مترجمان
برای رسیدن به یک شغل مراحل متعددی باید طی شود و مجموعه ای از استانداردها که هم اکنون نیز در اکثر کشورهای جهان نیز کاربرد دارد باید رعایت شود که در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنم. این استانداردها برخی به مراکز آموزشی بر می گردد و برخی دیگر به خود دانش آموختگان. ما اگر واقعاً خواستار اشتغال در داخل و خارج از کشور هستیم باید این استانداردها را رعایت کنیم.
1- همکاری تنگاتنگ واحدهای پژوهشی دانشگاهها با واحدهای پژوهشی وزارتخانه‌ها و سازمانها
2- کسب تجربه‌کاری با کیفیت در دانشگاه
3- حمایت از طرحها و راهکارهای ابداعی دانشجویان در مورد رونق اشتغال و اقتصاد
4- معرفی سازمانها و ادارات مرتبط و نیمه ‌مرتبط با رشته‌تحصیلی
5- شناسایی علایق و استعدادها (خودشناسی شغلی)
6- کارآموزی در سازمان ها و ادارات مرتبط با رشته تحصیلی و به ویژه در دارالترجمه ها برای دانشجویان رشته های ترجمه
7- آشنا شدن با مهارت های ‌خود اشتغالی
8- آموزش مهارت های جستجوی شغلی و کاریابی
9- حمایت از کارهای پژوهشی با محوریت دانشگاه و بازار کار
10- آشنا شدن با سیستم فناوری اطلاعات به ویژه اینترنت و استفاده از رایانامه
11- راه‌اندازی و عضویت در کلوپ‌ های شغلی (گروه‌های شغلی) در به منظور افزایش مهارت های کاریابی و مبادله تجارب و اطلاعات
12- آموزش مفهوم کارآفرینی و چگونگی کارآفرین شدن
13- تشکیل بانک اطلاعات شغلی در سیستم‌ آموزش ‌عالی کشور
14- آشنا شدن با طیف متنوع مهارت های شغلی در رشته ترجمه همچون روزنامه نگاری، راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی و ...
15- برگزاری و شرکت در همایش ها و سمینارهای شغلی و ارائه و کسب آخرین دستاوردهای تحقیقات مربوط به اشتغال و بازار‌ کار
16- گسترش خدمات مشاوره‌ شغلی و استفاده از مشاوران متخصص
17-آموزش مهارت های زندگی
18-برگزاری و شرکت در دوره آموزشی آگاهی از فرصت های شغلی موجود در دانشگاه برای افزایش مهارت های ‌شغلی دانشجویان در حال فراغت از تحصیل
19-اطلاع‌رسانی از منابع سازمان های مختلف ارائه‌دهنده تسهیلات همچون وزارت کار و امور اجتماعی برای راه اندازی یک کسب و کار و بنگاه اقتصادی
20-ارائه امکانات آموزش مشاغل از طریق اینترنت، بروشورهای شغلی، بردهای تخصصی مشاغل
21-ایجاد نشریه‌های شغلی و بازار ‌کار
23-آموزش مهارت های مدیریت مالی
24-آموزش نحوه مقابله با استرس
25-آشنایی با انتظارات و مهارت های مورد نیاز کارفرمایان
26-فراهم شدن امکان فعالیت های عام‌المنفعه (داوطلبانه)
27- آشنایی با مترجمان موفق جامعه
28-آشنایی با راه های معرفی خود برای کارفرمایان و به عبارت دیگر راه های نگارش رزومه (کارنامک) و درخواست شغلی

• چگونگی دست یابی به یک شغل توسط دانش آموختگان رشته مترجمی
راه های متعددی برای یافتن یک شغل وجود دارد که نه تنها برای دانش آموختگان رشته های مترجمی بلکه برای تمامی رشته ها کاربرد دارد. این راه ها عبارتند از:
1. ثبت‌نام در مراكز كاریابی خصوصی.
2. مطلع شدن از فرصت‌های شغلی از طریق دوستان و آشنایان.
3. تماس مستقیم با شركت‌ها و كارفرمایان.
4. ارائه رزومة كاری در سایت های اینترنتی.
5. خواندن بخش نیازمندی های روزنامه.
6. توجه به تابلوهای "به مترجم نیازمندیم" در تابلوی اعلانات!
7. توجه كردن به گزارشهای خبری كه در مورد پروژه‌های جدید هستند و همچنین فكر كردن در مورد اینكه چنین پروژه‌هایی باعث بوجود آمدن چه نوع مشاغلی در اجتماع خواهند شد.
8. شرکت در سازمان های مردم نهاد و انجام فعالیت‌های كاری داوطلبانه.
9. آشنایی با افرادی كه در زمینة شغلی مورد علاقه‌مان مشغول كار هستند.
10. دادن آگهی "آماده به كار" در جراید و اینترنت.
11. بازدید از سایت‌های رسمی شركت‌ها و سازمان های داخلی و خارجی در اینترنت به ویژه بخش فرصت های شغلی خالی یا Job vacancy.
12. مشورت با مشاورین شغلی.
13. شركت در كارگاه های آموزش شغلی.

همانطور كه می‌دانید جمعیت دانش آموختگان رشته های ترجمه زبان های خارجی روز به روز در حال افزایش است. فارغ‌التحصیلان با تحمل سختی‌ها و مشكلات فراوان وارد دانشگاه می‌‌شوند و بسیاری از آنها گمان می‌كنند با مدرك گرفتن كار تمام شده است و از فردا می‌توانند به راحتی در یك سازمان دولتی یا غیر دولتی به عنوان مترجم استخدام و صاحب شغل دلخواه خود شوند.
اما متأسفانه، برخلاف سال های گذشته، دیگر داشتن مدرك تحصیلی، حتی از یك دانشگاه معتبر، مساوی با دستیابی به شغلی شایسته و پردرآمد نیست، زیرا ماهیت اشتغال نه تنها در كشور ما، بلكه در تمام دنیا تغییر كرده است.
در شماره گذشته در بررسی وضعیت بازارکار رشته‌های مترجمی به وضعیت بازاركار این رشته‌ها، استانداردهای رسیدن به یک شغل توسط دانشجویان و دانش آموختگان این رشته وچگونگی دست یابی به یک شغل توسط دانش آموختگان رشته مترجمی اشاره شد كه در ادامه با تشریح وضعیت بیكاری جوانان به روش‌های جست وجوی شغلی مترجمان اشاره می‌شود.

معضل بیكاری در کشورهای مختلف
بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی كار (ILO)، 170 میلیون جوان در جهان بیكارند و بر اساس پیش بینی های صورت گرفته با افزایش 110 میلیون نفری جمعیت جهان، لازم است حدود 500 میلیون شغل ایجاد شود؛ در غیر این صورت فاجعه ای به وقوع خواهد پیوست كه اثری قوی بر زندگی جوانان خواهد داشت.
بنا بر آمارهای ‏ILO ‎، ‏‎88‎‏ ‏میلیون جوان در جهان بیكار هستند. طی دهه گذشته، شمار جوانان جویای كار افزایش یافته ‏است. در سال 1993 میزان بیكاری جوانان در سطح جهانی 7/11 درصد بود كه درحال حاضر به ‏‏4/14 درصد رسیده است.
این آمارها نشان می دهد که بیکاری نه تنها مختص ایران بلکه معضل اکثر کشورهای جهان است.

عامل بیکاری دانش آموختگان دانشگاه ها
بیکاری دانش آموختگان دانشگاه ها به دو عامل بستگی دارد یکی عامل درونی است و دیگری عامل بیرونی. عوامل درونی، فرآیندها و راهبردهایی هستند كه در نظام آموزش عالی به كار گرفته می‌شوند و به طور مستقیم یا غیرمستقیم با مقوله اشتغال و كاریابی فارغ‌التحصیلان ارتباط دارند. از عوامل درونی می توان به مواردی چون عدم تناسب بین ظرفیت فعلی پذیرش دانشجو در دانشگاه‌ها و نیازهای آتی بازار كار، عدم تناسب بین محتوای آموزش با مهارت‌های شغلی، عدم توفیق دانشگاهها در ایجاد و تقویت روحیه علمی و انگیزه خدمت‌رسانی به جامعه در دانشجویان، مشخص نبودن حداقل قابلیت‌های علمی و عملی برای فارغ التحصیل شدن، عدم آشنایی اعضای هیات علمی با فرآیندها و نحوه انجام امور در واحدهای تولیدی و خدماتی مرتبط با رشته تحصیلی فارغ التحصیلان، فقدان زمینه مناسب برای آموزش‌های علمی – كاربردی اشاره کرد.
عوامل بیرونی شامل كلیه مواردی می‌شوند كه بر اشتغال فارغ التحصیلان به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر گذاشته و مانع از جذب آنها در بازار كار می‌گردند.
در مورد عوامل بیرونی نیز می توان مواردی همچون مشخص نبودن و رواج نیافتن فرهنگ كاریابی و ارائه ، عدم توسعه بنگاه‌های كاریابی خصوصی به ویژه کاریابی های تخصصی، عدم توسعه كانون‌های فارغ التحصیلان و ناكارآمدی آنها در كاریابی و هدایت شغلی، تعدد متقاضیان و رقابت شدید برای كسب مشاغل موجود را در نظر گرفت كه با توجه به تعدد عوامل موثر بر اشتغـال فارغ التحصیلان، باید برای حل این معضل از كلیه سازمان های مرتبط به منظور تهیه و اجرای یك طرح جامع و فراگیر در زمینه اشتغال استفاده شود.

عوامل اصلی بیکاری مترجمان
مهمترین علت بیکاری جوانان و به ویژه مترجمان آموزش ضعیف است. مطمئن باشید کسی که در رشته شغلی خود دانش کافی را کسب کرده و به فردی حرفه ای تبدیل شده باشد در هیچ کجای ایران و جهان بیکار نمی ماند. این مسئله برای مترجمان مصداق بیشتری دارد. چرا که کار در این رشته منوط به داشتن مدرک صرف نیست، بلکه داشتن تخصص بیشتر از مدرک به کار می آید.
اما در مجموع می توان به عوامل زیر به عنوان مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر چشم انداز اشتغال مترجمان اشاره كرد: نداشتن مهارت کافی، سازگار نبودن مهارت های آن ها با تقاضای بازار كار، نداشتن اطلاعات از بازار کار ترجمه، عدم ارتباط موثر بین ایران با سایر کشورها، ركود اقتصادی و جذب اندک مترجمان در بخش های دولتی.

مترجمان به هنگام جست وجوی شغل چه باید بکنند؟
وقتی جست وجوی شغلی را آغاز می‌كنید، باید از تمام مهارت‌ها و توانایی‌هایی كه در طول دوران دانشجویی كسب كرده‌اید، بهره بگیرید. برای شروع بد نیست یك رزومه كاری جمع و جور، مرتبط و به روز برای خود درست كنید. سعی كنید در این رزومه به روشنی مهارت‌ها و دستاوردهای خود را نشان دهید. بیاد داشته باشید كه معمولاً رزومه كاری نخستین چیزی است كه كارفرمایان در مورد شما می‌بینند. سپس باید روی مهارت‌های "معرفی شخصی" كار كنید و مثلاً بفهمید كه چطور باید در مصاحبه‌ها حاضر شوید. كارفرمایان از شما انتظار دارند كه نشان دهید مهارت‌هایت چطور می‌تواند با نیازهای شغلی آنها مرتبط باشد. در ضمن باید مستنداتی همچون مدارك تحصیلی، دوره های آموزشی که گذرانده اید و توصیه‌نامه را ارائه دهید تا كارفرما از صحت و سقم ادعاهای شما اطمینان حاصل كند. بنابراین لازم است در طول دوران تحصیل این مستندات را با دقت گردآوری كنید. در حقیقت هر چه زودتر به جمع‌آوری سوابق كاری و تحصیلی اقدام كنید، بهتر است. سعی كنید برای یادداشت كارها و فعالیت‌های مهم و ارزشمندی كه انجام می‌دهید، دفترچه‌ای تهیه كنید. هر دستاوردی هر چند كوچك، ارزش نوشتن را دارد. به طور مثال اگر به همراه دوستانتان یك مراسم خیریه ترتیب داده‌اید، در دفترچه بنویسید كه چقدر پول جمع كردید، چه تعداد آدم به مراسم آمدند و اینكه شما چه نقشی در مراسم داشتید. این كار را به یكی از عادت‌های شخصی تبدیل كنید تا در هنگام مصاحبه اطلاعات جامعی از تاریخچه شغلی خود در اختیار داشته باشید.

تاثیر داشتن یک رزومه خوب بر اشتغال مترجمان
رزومه متنی است چند صفحه ای حاوی اطلاعات و مشخصات فردی كه قبل از مصاحبه در اختیار كارفرمایان قرار گرفته و به آنان امكان می دهد تا ارزیابی اولیه ای از توانایی های شغلی شما داشته باشند. در واقع رزومه باید تصویری ذهنی از شما و فعالیت های شغلیتان به خواننده ارائه كند. از این حیث رزومه جنبه ای تبلیغاتی دارد. بدین ترتیب كه ویژگی های مؤثر و مفید خود را در اختیار كارفرما قرار می دهید و به نوعی سعی می كنید تا وی را متقاعد كنید كه از بین چندین داوطلب، شما را برای شركت در مصاحبه انتخاب كند. رزومه باید به طور مثبتی مهارت ها و توانایی های شما را نشان دهد. رزومه در عین حال كه باید كاملاً صادقانه باشد، در آن جایی برای تعارفات و شكسته نفسی نیست.
رزومه زندگینامه، شرح گذشته و یا حال شما نیست (هر چند كه قسمت عمده آن مربوط به سوابق كاریتان می شود). اولین هدف رزومه جلب توجه كارفرماست. بنابراین در هر جمله ای كه می نویسید باید سعی كنید به نوعی علاقه و توجه خواننده را جلب كنید. یك رزومه خوب می تواند كلید موفقیت شما در امر كاریابی باشد. به آن از دید انجام وظیفه نگاه نكنید: نوشتن رزومه با پر كردن فرم ثبت نام فرق می كند!
هنگام نوشتن یك رزومه، مترجمان باید پرسش های زیر را از خودشان بپرسند:
• آیا رزومه (شرح سوابق شغلی) من باید خلاصه یا با شرح جزئیات باشد؟
• چگونه در یك صفحه می توانم تمام سوابق و تجربیات كاری خود را ذكر كنم؟
• چه مواردی را باید حذف و چه مواردی را باید بیشتر بر روی آن تاكید كنم؟
یكی از مهم ترین موارد حائز اهمیت در به روز كردن رزومه، مختصر یا مفصل بودن آن است. از مدت ها قبل جویندگان كار از این امر دنباله روی می كردند كه هیچ رزومه ای نباید بیشتر از یك صفحه باشد، گرچه امروز كارجویان دریافته اند كه این امر همیشه در تمامی موارد كارساز نیست.
از آنجایی كه كارفرما یا فرد استخدام كننده برای بار اول در یك نگاه اجمالی رزومه شما را بررسی می كند، مهم است كه رزومه شما در اولین نگاه بتواند تمام توانایی ها و تجارب شما را بخوبی نشان دهد. نكات كلیدی و مهم باید در اولین صفحه رزومه قید شود. به عنوان مثال اگر ترجمه شفاهی در زمینه فعالیت شما مهم است، حتماً باید آن را در صفحه اول ذكر كنید. مدارك و تحصیلات شما نباید در یك رزومه چهار صفحه ای گم شود. روش مؤثر در نشان دادن قابلیت ها و تجارب كاری، خلاصه نویسی از تجارب در قسمت بالای صفحه اول است و در ادامه رزومه، می توان شرح بیشتری از خلاصه كاری خود داد.
می توانید از یك ویراستار استفاده كنید. بسیاری از كارمندان از تحصیلات و شغل خود راضی هستند و به آن می بالند و احساس می كنند باید تمام اطلاعات و جزئیات در مورد شغل و تجربیات خود را در رزومه خود ذكر نمایند. اما رزومه نباید هر جزئیاتی را در بر گیرد. فقط باید اطلاعاتی را شامل شود كه به شما در انجام یك مصاحبه كاری كمك می كند.
می توانید رزومه خود را به یك ویراستار یا یك رزومه نویس حرفه ای نشان دهید و نظر وی را جویا شوید.

راه کارهایی برای توسعه رشته های ترجمه در دانشگاه ها به منظور جذب دانش آموختگان آن در بازار کار
1. در بحث جذب دانشجویان رشته ترجمه به نحوی برنامه‌ریزی شود كه افراد فقط با هدف كسب علم و دانش وارد دانشگاه شوند؛
2. ظرفیت پذیرش دانشجو در رشته های ترجمه براساس نیاز آینده بازار كار به مترجمان تعیین شود.
3. مجوزهای ایجاد رشته‌های تحصیلی ترجمه در دانشگاه موقتی باشد و متناسب با زمان و شرایط تغییر كند.
4. سرفصل‌های دروس دوره‌های آموزشی ترجمه براساس زمینه‌های شغلی مرتبط بازبینی و تنظیم شوند.
5. بین سرفصل دروس با شرایط احراز مشاغل مورد نظر هماهنگی و همسویی ایجاد شود.
6. اقدامات بنیادی در خصوص تغییر در شیوه آموزش موجود انجام گیرد.
7. جذب استادان دارای روحیه علمـــی و دانش پژوهی در اولویت قرار گیرند و از سوی دیگر، تدابیری نیز برای رفع مشكلات و تنگناهای اقتصادی اعضای هیات علمی اتخاذ گردد.
8. برای ارزیابی فارغ التحصیلان رشته ترجمه،معیارهایی كه نمایانگر حداقل دانش نظری و توان عملی آن‌ها هستند به صورت استاندارد برای هر زبان تعریف شود و ارتباط دانشگاه با بخش های اجرایی همچون دارالترجمه ها تقویت گردد.
9. در پذیرش دانشجویان رشته ترجمه، متناسب بودن شرایط دانشجو با رشته زبان های خارجی مدنظر قرار گیرد.
10. بودجه بخش آموزش عالی تقویت شود و درصدی از درآمد یا سود بخش‌های مختلف جامعه كه مصرف كننده ستاده‌های نظام آموزشی هستند به دانشگاه ها به منظور تامین امكانات و تجهیزات لازم اختصاص داده شود.
11. آموزش عالی باید سیاست‌ها و برنامه‌هایی را برای شناسایی،جذب مترجمان مستعد، نخبه و آشنایی آنها با اصول و فلسفه تعلیم و تربیت و شیوه‌های نوین تدریس، شیوه‌های تحقیق و شیوه آموزش ترجمه تدوین و اجرا كند.

خود اشتغالی مترجمان و نقش کار در خانه
امروزه برخی از مردم به خوداشتغالی به عنوان یكی از مسیرهای ترقی شغلی نگاه می‌كنند و بعضی از آنها مشاغل ثابت خود را رها می‌كنند تا رئیس خود باشند. یكی از دلایل اصلی چنین گرایشی نسبت به پدیده خوداشتغالی، شرایط جدید بازار كار است. باید قبول كرد كه امروزه استخدام تمام‌وقت دیگر مثل گذشته رایج نیست و دولت و حتی بخش غیردولتی به جای آنكه افراد را استخدام كنند به واگذاری و برون‌سپاری بسیاری از خدمات خود می‌پردازند.
خوداشتغال طبق معنی رایج آن، یعنی فردی كه خودش به تنهایی امور را سازمان‌دهی و مدیریت می‌كند و ریسك و مسئولیت موفقیت و كسب و كار خود را برعهده می‌گیرد. این كسب و كار در نهایت به خلق فرصت‌های شغلی برای دیگران می‌انجامد. این فرد معمولاً زمان، انرژی و منابع مالی فراوانی را برای كسب موفقیت در كسب و كار خویش سرمایه‌گذاری می‌كند. از سویی دیگر، برخی از افراد خوداشتغالی را برمی‌گزینند تا اصطلاحاً خود را از فشار "مسابقه جاه‌طلبی" خلاص كنند و از اینكه می‌توانند به مقدار نه چندان چشمگیر اما كافی پول كسب كنند راضی هستند.
اخیراً با تصویب طرح مشاغل خانگی در مجلس شورای اسلامی، که مترجمی زبان های خارجی هم جزء آنهاست، دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته ترجمه و به وِیژه بانوان مترجم می‌توانند با شروع یك كسب و كار مستقل در منزل، به دنیای خوداشتغالی وارد شده و كسب درآمد نمایند. آنان با پرداختن به خوداشتغالی به فواید بسیاری همچون رضایت‌مندی شغلی، فرصت انجام كاری كه به آن علاقه دارند، تنوع كاری، فرصتی برای استفاده از خلاقیت شخصی، ساعات كاری آزادتر دست خواهند یافت. آنان می‌توانند با گذراندن دوره های راه اندازی یک کسب و کار و کارآفرینی با ویژگی‌ها و شرایط خوداشتغالی بیشتر آشنا شده و راه‌های سریع تر و آسان‌تر برای دستیابی به موفقیت را فرا بگیرند.
بسیاری از افراد به خوداشتغالی روی می‌آورند تا بتوانند كارها و خدمات زیادی را كه در حال حاضر به دست پیمانكار انجام می‌شوند، به تنهایی انجام دهند. در واقع آنها در برخی موارد با خوداشتغالی دقیقاً همان كاری را انجام می‌دهند كه تا چندی پیش برای كارفرمای خود انجام می‌دادند.
البته دلایل دیگری به جز دلایل اقتصادی برای ورود به عرصه خوداشتغالی وجود دارد. مثلاً فرض كنید كه قبل از موعد مقرر بازنشسته شده‌اید و دوست ندارید تمام وقت خود را به فعالیت‌های تفریحی اختصاص دهید. در اینجا باید به یاد داشته باشید كه بسیاری از بازنشستگان توانسته‌اند كسب و كار خود را شروع كنند. شما نیز می‌توانید با انجام ترجمه در خانه، میزان درآمد خود را افزایش دهید، زیرا معمولاً مستمری بازنشستگان بسیار اندك است. شاید شما هم به تازگی در ابتدای زندگی شغلی خود قرار گرفته‌اید و مشغول بررسی گزینه‌های مختلف هستید. احتمالاً مدرك دانشگاهی نیز دارید اما با بازار كاری مواجه شده‌اید كه روز به روز كوچك و كوچكتر می‌شود. بنابراین تصمیم می‌گیرید كه كسب و كار خود را شروع كنید. در این صورت باید بدانید كه می‌توانید روی كمك و تسهیلات برخی سازمان‌های دولتی همچون وزارت کار و امور اجتماعی حساب كنید زیرا امروزه دولت كاملاً به اهمیت خوداشتغالی و كارآفرینی در ایجاد اشتغال و کار خانگی پی برده است.
آخرین و واضح‌ترین دلیل برای روی آوردن به خوداشتغالی، حس درونی شما است. بعضی از افراد از همان دوران كودكی و با همان فروشندگی‌های كوچك در محله خود در این زمینه تجربه كسب می‌كنند و ایمان می‌آورند كه در آینده رئیس خودشان خواهند بود. به قول یكی از كارآفرینان جوان و موفق: "من از همان بچگی دوست نداشتم كسی به من دستور دهد".

نقش کارورزی و کارآموزی در جذب مترجمان به بازار کار
كارورزی و كارآموزی می‌تواند ابزار بسیار مهمی در راستای آمادگی شغلی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان باشد اما بنا به دلائل مختلفی به تدریج در فرهنگ دانشگاه‌های ایران رو به اضمحلال است. دوره كارورزی امكان و فرصتی برای آشنایی دانشجویان با محیط كار محسوب می‌شود كه نه تنها باعث افزایش قابلیت های آنان برای اشتغال در آینده می‌شود بلكه به كارورزان قدرت انتخاب بیشتری در انجام وظایف ارائه شده می‌دهد تا بتوانند بهتر به علاقمندی‌ها و گرایش‌های خود در زمینه‌های مختلف پی برده و نقاط ضعف و قوت كار خود را ارزیابی كنند.
به عنوان مثال، بر طبق مصوبه آموزش عالی سابق، دانشجویان رشته كتابداری و اطلاع‌رسانی در مقطع لیسانس موظف به گذراندن چندین ساعت كار عملی در كتابخانه و مراكز اطلاع‌رسانی هستند كه از آن تحت عنوان كارآموزی یاد می‌شود. با این حال اكثر دانشجویان در عین مفید خواندن واحد كارآموزی آن را خسته‌كننده می‌دانند و با این كه به ضرورت انجام آن واقف‌اند به جای توجه به كاربرد آن به گرفتن نمره‌ای اكتفا می‌كنند. یا در رشته كامپیوتر فرد می‌بایست 160 الی 240 ساعت كارآموزی داشته باشد.
اما متاسفانه برای رشته های مترجمی دوره کارورزی وجود ندارد که جا دارد مسئولین آموزش عالی به فکر این مسئله باشند.

نقش حرفه ای بودن مترجمان و جذب آنان در بازار کار و چگونگی حرفه ای شدن
حرفه‌ای‌بودن عبارتست از داشتن دیدی كامل و نگرشی كل‌نگر به یك كار یا زمینه‌ی كار (ترجمه) كه با تسلط و احاطه‌ای همه‌جانبه بر موضوع همراه است و صد البته ناشی از دغدغه‌مندی، تجربه فراوان و كسب دانش و خردمندی لازم و كافی در این زمینه است.
اصول حرفه‌ای بودن مترجمان را می‌توان به اختصار این گونه برشمرد:
1. دغدغه‌مندی: كار ترجمه برای شما، مسأله و دغدغه باشد، یعنی شما به هر علت (مأموریت شخصی خود، نیاز مالی، دغدغه علمی و امثالهم) با علاقه و خواست خود پا به عرصه‌ی ترجمه بگذارید و بیایید تا مسأله‌ای را حل كرده و گره‌ای را بگشایید.
2. جدیت: كار ترجمه برای شما یك مسأله‌ی عادی یا فرعی نباشد. برای تفریح یا وقت‌‌گذرانی هم این رشته را برنگزینید. رویكرد شما به این رشته شوخ‌طبعانه و تفننی نباشد بلكه در كار ترجمه مصمم و جدی باشید و آن را با نظم فراوان و وقت‌گذاری كافی انجام ‌دهید.
3. دانش و خردمندی: در حوزه‌ی ترجمه اِشراف فكری داشته باشید. بدانید در این زمینه، چه چیزی مهم است و چه چیزی مهم نیست؛ چقدر مهم است، و كجا و كی اهمیت بیشتر یا كمتری دارد؛ و در یك كلام خلاقانه و آینده‌نگرانه به ارتقای وضعیت اندیشیده و راهكارهای آن را ابداع ‌نمایید.
4. تجربه فراوان: در اثر تجربه و ممارست فراوان در ترجمه، دركی عمیق و ژرف‌ یافته و تمامی مهارت‌ها و توانمندی‌های مورد نیاز را به‌دست آورید. تمامی راه و چاه موضوع را دیده و بشناسید، و قاد شوید خود را با هر محیط كاری وفق دهید و فرهنگ سازمانی کار خود را درك كرده و در صورت امكان ارتقا دهید.
5. لذت‌بردن: از انجام کار ترجمه لذت ببرید. ترجمه را صرفاً برای رفع حاجت و گذران امور و به ‌صورت بی‌میلانه و انفعالی انجام ندهید. بلكه دائماً از انجام این كار، لذت ب‌برید و آن را با شوق و ذوق وافر پی‌گیری کنید.
6. احترام‌گذاری: برای همكاران، مشتریان، كارفرمایان و در یك كلام سازمان خود، نهایت احترام و ادب را قائل شوید. احترام گذاری به دیگران برای شما واقعاً ارزشمند باشد، به‌ویژه برای پیش‌كسوتان، استادان و بزرگان، ارزش و احترام مضاعفی در نظر ب‌گیرید. احترام به شئونات محیط كار و رعایت اصول اخلاقی، رشد حرفه‌ای شما را تضمین می‌كند.
7. یادگیری مستمر: دائماً در كار ترجمه بیآموزید و در هر مرحله و هر دفعه از انجام كار ترجمه، سعی كنید نكته‌ای را آموخته و دست‌خالی از این تجربه برنگردید. قطعاً نباید به هیچ قیمتی یادگیری شما در این حوزه متوقف گردد.
8. پشتكار: هیچگاه نومیدی بر شما مستولی نگردد و به راحتی از میدان بدر نشوید. به كار ترجمه دلگرمی داشته باشید و از شكست نهراسید. به ‌علاوه همواره متعهدانه قادر به مدیریت بحران‌های سازمانی باشید.
9. دلسوزی و تعهد: ترجمه را دلسوزانه و متعهدانه انجام دهید. به كار خود و سازمانتان تعلق ‌خاطر داشته باشید و ترجمه را از آنِ خود بدانید. جوشِ كارتان را بزنید و به هیچ وجه بی‌تفاوت یا كم‌توجه به آن نباشید. همواره متعهد به انجام كارتان به صورت احسن باشید.
10. بهره‌وری: بازده كار شما بالا باشد. اثر بخشی و كارآیی زیادی داشته باشید. از سرعت و دقت كافی در ترجمه برخوردار شوید و در كارهایتان خلاقیت و نوآوری به خرج ‌دهید. با هزینه كمتر، ارزش‌افزوده‌ی بیشتری (برای خود یا سازمانتان) ایجاد ‌كنید (و البته باید حتماً درآمد مناسب و شایسته‌ای نیز خواهید داشت). ترجمه شما كیفیت داشته باشد و باعث رضایت سازمان و مشتریان ‌گردد.
از همین امروز بكوشید تا در زندگی خود حرفه‌ای باشید و با مسایل كاری خود حرفه‌ای برخورد نمایید تا برای خود و جامعه‌تان ثمربخش‌تر باشید و نقش جدی‌تر و اثرگذارتری ایفا نمایید. زندگی و كار در یك محیط حرفه‌ای واقعاً لذ‌ت‌بخش است.
دیگر مهارت های مورد نیاز برای مترجمان به منظور جذب در بازار کار داخلی و خارجی
در دنیای امروز به منظور جذب در بازار کار داخلی و خارجی تنها داشتن تخصص در ترجمه کافی نیست و برای رسیدن به این شغل، کارفرمایان برای جذب نیروی کار خود مهارت های شغلی متعددی را در نظر می گیرند که داشتن این مهارت ها موجب افزایش شانس به کارگماری و کسب فرصت شغلی خواهد شد. این مهارت ها عبارتند از:
1. مهارت های حل مشكل
2. مهارت های فنی و حرفه ای
3. مهارت های روابط عمومی
4. مهارت های برنامه نویسی كامپیوتری و دانش كامپیوتر
5. مهارت های آموزشی
6. مهارت های دانش ریاضیات و علوم
7- مهارت های مدیریت مالی
8. مهارت های مدیریت اطلاعات
9. مهارت دانستن زبان خارجی متعدد
10. مهارت های مدیریت تجارت و بازرگانی
در واقع هر مترجمی می‌تواند با كسب این مهارت ها، قابلیت خود را برای شاغل شدن و همچنین موفقیت بیشتر در شغل افزایش دهد. برخی دیگر از مهارت‌های عمومی عبارتند از: برقراری ارتباط، كارگروهی، توانایی حل مسئله، خودمدیریتی، برنامه‌ریزی و سازماندهی.

نوشته: شعبان آزادی کناری
مترجم و کارشناس عالی مسئول نظارت بر کاریابی های خارجی
وزارت کار و امور اجتماعی